Peskaro
| ||
 | ||
| Lando | Italio | |
| Regiono | Abruco | |
| Loĝantaro | 118.657 (2023) | |
| Alto | 11 | |
Peskaro, (itale Pescara, elp. Peskara), estas urbo en regiono Abruco, en Italio.
Kompreni
[redakti]
Ĝi estas havenurbo, ĉefurbo de la samnoma Provinco Peskaro.
La urbo estas dividita duone de la samnoma rivero, kiu fakte dividis iam du urbojn: la ĝistiama Peskaro, sude de la rivero, kaj Castellamare Adriatico, norde de la rivero. La du komunumoj unuiĝis en 1927;
Dum la dua mondmilito Peskaro estis grandparte detruita. Pro la postmilita rekonstruado, ĝi nun estas moderna urbo kie abundas distraj domegoj kaj hoteloj.
Historio
[redakti]
La unuaj setlejoj de Peskaro datiĝas de almenaŭ la 1-a jarmilo a.K. kaj estas ligitaj al la romia urbo Aternum, haveno ĉe la Adriatiko en antikva Romo. Milita defenda bastiono dum la Regno de Napolo, ekde la dua duono de la 19-a jarcento, karakterizita per fruktodona kapablo por komerca trafiko kaj poste ankaŭ marborda turismo.
Fine de la 19-a jarcento, pro la rapida ekspansio de la urbo, la etendiĝo de la arbaroj signife reduktiĝis, kaj la restanta vegetaĵaro koncentriĝas nun en la Pinarbaro de D'annunzio kaj sur la montetoj Madonna kaj San Silvestro.
Klimato
[redakti]Pescara situas je 42°27' norda latitudo kaj 14°13' orienta longitudo. Ĝia klimato estas klasifikita kiel Humida Moderklimata, kun varmaj sed ofte tre humidaj someroj pro la foje intensaj nordorientaj brizoj, kiuj blovas supertere de la maro, precipe lige kun la persisto de afrikaj kontraŭciklonoj. Ĉi tiuj blovas tre varman aeron en la supran atmosferon, kontrastante kun la "malvarmeta" aero ĉe la marsurfaco. Ĉi tiu aparta fenomeno malhelpas temperaturojn superi 35°C, sed ĝi signife pliigas la senton de varmo pro la konsiderinda pliiĝo de humideco. La ventbrizo dum la somero sekvas tre specifan kaj konstantan rotacion. De 21:00 ĝis 9:00, tera brizo (maksimume 5-7 nodoj) blovas de la sudokcident-okcidenta parto. Ĝi estas ĝenerale multe pli malforta ol la mara brizo, kiu komencas blovi ĉirkaŭ 9:00, alvenante subite, komence de la nordoriento, kaj finiĝante ĉirkaŭ 20:00-21:00 de la sudokcident-orienta parto. En stabilaj atmosferaj kondiĉoj, la mara brizo povas atingi rapidojn ĝis 15 nodoj dum la centraj horoj de la tago, inter la 12:00 kaj la 15:00.
Humidecniveloj tamen estas altaj ankaŭ vintre. En la urbo, averaĝaj temperaturoj en la plej malvarma monato (januaro) estas ĉirkaŭ 6.5 °C, kompare kun la plej varma monato (julio), kiam ĝi estas ĉirkaŭ 23.5 °C.
Pluvoj koncentriĝas ĉefe en malfrua aŭtuno.
Aliri
[redakti]
La urbo profitas de tre favora pozicio rilate al komunikaj vojoj.
Peskaro estas konektita al la aŭtovoja reto (la Aŭtovojo A25 Strato de la Parkoj kaj la Aŭtovojo A14 Adriatika) per sistemo de rapidvojoj proksimume 35 km longaj, dividitaj en du sekciojn: la unua, la RA 12, ligas la enirejojn de la du aŭtovojoj, atingante Chieti okcidenten kaj la havenon de Pescara orienten; la alia, la Ŝtat-vojo 714 Tangenziale di Pescara, ligas la nordan parton de la urbo al la suda parto kaj la ĉirkaŭaj municipoj, transirante la okcidentan urban areon.
Aviadile
[redakti]
Ekde 1917, la urbo havas flughavenon, oficiale nomata Internacia Flughaveno de Abruco "Pasquale Liberi", situanta preskaŭ tute ene de la municipa areo. La flughaveno ofertas naciajn kaj internaciajn konektojn.
De la parkejo antaŭ la fervoja stacio, ĉiutaga busservo de ITA Airways estos havebla al kaj de Flughaveno Romo Fiumicino, provizante konekton kun la nabo de la aviadkompanio.
Trajne
[redakti]Peskaro estas transitpunkto por la Adriatika Fervojo kaj finstacio por la trans-apenina linio Romo - Peskaro. Ekzistas kreskanta intereso pri uzado de la trajno kiel loka transportilo: pro la proksimeco de multaj urbaj centroj en la areo, lokaj fervojaj linioj provizas rapidajn konektojn inter Pescara kaj aliaj municipoj ĝis distanco de proksimume 50 km. Ĉi tiuj linioj haltas ĉe la kvin fervojaj stacidomoj de Peskaro.
- La nova Stacidomo Pescara Centrale estas granda stacio. Ĝia konstruado finiĝis en 1988, ĝi havis signifan efikon sur la urboplanadon de la urbo, ĉar la tuta fervoja linio en la urbo estis movita al levita trako, permesante la forigon de la traknivelaj pasejoj, kaj ankaŭ ĉar ĝi malfermis la areon de la malnova stacio por la konstruado de aliaj projektoj. Kaj la adriatika kaj la transapenina fervojaj linioj pasas tra Pescara Centrale. En la placo antaŭ ĝi estas la busstacidomo kaj la finstacioj de pluraj urbaj transportlinioj, kiuj ankaŭ provizas aliron al la Flughaveno de Abruco.
- La stacidomo Pescara Porta Nuova estas la dua plej grava stacio de la urbo, precipe post la fino de la rekonstrulaboroj en 2009, bazitaj sur projekto de la kataluna arkitekto Oriol Bohigas, kiu tamen estis signife modifita dum la konstruado. Ĉiuj lokaj trajnoj irantaj suden kaj tiuj vojaĝantaj sur la transapenina linio haltas tie.
- La stacidomo Pescara San Marco estis malfermita en 2005 kaj estas uzata por loka transporto; situanta sur la transapenina fervoja linio, ĝi provizas konektojn al Chieti, Sulmona kaj Teramo.
- La stacidomo Pescara Tribunale estis inaŭgurita en 2007. Situanta en strategia pozicio, proksime al la juĝejo kaj la Pescara-kampuso de la Universitato "G. d'Annunzio", ĝi provizas lokajn konektojn al la urboj Termoli kaj Teramo.
Buse
[redakti]Urba kaj interurba movebleco estas garantiita de la ununura Abruca publika transportentrepreno TUA kiu administras vojan transporton kaj estontece ankaŭ administros la Peskara trolebuson
Moviĝi
[redakti]Biciklaj Vojoj
[redakti]La municipa teritorio, plejparte ebena, estas aparte taŭga por biciklado; fakte, ekzistas pluraj biciklaj vojoj, kiuj ligas la urbocentron kun diversaj kvartaloj kaj najbaraj municipoj, etendiĝante entute pli ol 20 km
La riveron Peskaro trairas tri biciklaj/piedirantaj pontoj: la Ponte di Ferro (antaŭe fervoja linio), la Ponte del Mare, kaj ligna ponto proksime al la riverparko.
La akvoranda pado estas parto de la Adriatika Verda Koridoro, kiu trairas la tutan urbon de nordo al sudo kaj konektiĝas kun la biciklaj vojoj de Montesilvano kaj Francavilla al Mare
Viale Castellammare Adriatico, konata kiel "strato Parko", estas longa, sentrafika avenuo kun bicikla vojo kaj dulena ŝoseo destinita por la estonta trolebuso. Ĝia bicikla vojo, konstruita sur la malnova fervoja linio, komenciĝas de la stacidomo Pescara Centrale kaj daŭras seninterrompe ĝis Viale Europa en Montesilvano.
La biciklovojoj laŭ la norda kaj suda riverbordoj ligas la kaj la kvartalo Peskaro-Portanuova kun la riverparko kaj la kvartalo Peskaro-San Giuseppe kaj la hospitala areo; Viale D'Annunzio, Viale Pindaro, Viale Muzii kaj peco de Viale Regina Margherita ankaŭ havas biciklajn vojojn, kaj pluraj novaj itineroj estas planitaj.
Perpiede
[redakti]Publika transporto
[redakti]Aŭte
[redakti]Ŝipe
[redakti]
La nuna kanala haveno estis konstruita komence de la 20-a jarcento sur la loko de la antikva haveno Ostia Aterni (grava por transadriatikaj konektoj kun Salona), kaj estis preskaŭ tute detruita de la retiriĝantaj germanoj printempe de 1944. La turisma haveno estis inaŭgurita en 1989. Ĝi estas turisma instalaĵo kun butikoj kaj servoj kaj ofte estas la loko por eventoj. Tiu de Peskaro estas ankaŭ unu el la plej grandaj turismaj havenoj en Italio laŭ nombro da lokoj, (1.250).
Vidi
[redakti]
Fari
[redakti]Lerni
[redakti]Labori
[redakti]Aĉeti
[redakti]Vendejaroj
[redakti]Manĝi
[redakti]Trinki
[redakti]Loĝi
[redakti]Esperanta loĝado
[redakti]Kampadejoj
[redakti]Hosteloj
[redakti]Hoteloj
[redakti]Sekureco
[redakti]Esperanto
[redakti]En Peskaro aktivas Abruzzo Esperanto-Grupo "Voĉo por la mondo"
