La Madaleno
| ||
 | ||
| Lando | Italio | |
| Regiono | Sardinio | |
| Loĝantaro | 10.604 (30-9-2022) | |
| Alto | 27 | |
La Madaleno estas itala insularo (kaj municipo) en la nordo de regiono Sardinio.
.jpg)
.JPG)
Kompreni
[redakti]
La Madaleno (itale: La Maddalena, korsike: A Madalena, sarde: Sa Madalena) havas 10.604 loĝantoj, nuntempe (ekde aprilo 2021 ) ĝi apartenas al la provinco Galura Nordorienta Sardio. (Antaŭe, ekde 2016 ĝi estis parto de la provinco de Sassari, sed pli antaŭe, ekde 2001, de la provinco de Olbia-Tempio).
La teritorio de la insularo La Maddalena, (kiu estas parto de la samnoma nacia parko), konsistas el diversaj insuloj kaj insuletoj, inkluzive de la samnoma insulo La Maddalena, Caprera, Santo Stefano, Spargi, Budelli, Santa Maria, Razzoli.
La Madaleno estas parto de la cirkvito "La plej belaj vilaĝoj en Italio", kaj multaj el ĝiaj strandoj ricevis la bluan flagon por la kvalito de la medio.
La urbo La Madaleno situas en la sudo de la samnoma insulo, kaj fronte al la nordsardinia urbo Palaŭo; ĝi komencis esti loĝata nur ekde ĉirkaŭ la jaro 1770.
La loĝantoj parolas ĉefe korsikan dialekton; pri la deveno de la loĝantoj: 45% devenas el Korsiko aŭ el la subregiono Gallura; ĉirkaŭ 25% el la resto de Sardio; ĉirkaŭ 24% el aliaj partoj de Italio; el la 6% neitaloj la plej multaj estas el Rumanio (2%).
La dialekto parolata en La Madaleno (isulanu) estas la rezulto de enmigrado de Korsiko en la dekoka jarcento (kaj tial relative lastatempa). Ĝi povas esti konsiderata dialekto de la korsika lingvo kvankam kun kelkaj karakterizaj nuancoj pro la liguria kaj toskana influoj. La interkompreniĝo inter la suda Corsika kaj la Madalena estas ĉiukaze preskaŭ absoluta.
Historio
[redakti]Estas spuroj de homa loĝado jam de la Neolitiko; tamen en la Mezepoko ĝia teritorio estis loĝita nur de kelkaj monaĥoj, poste ĝi esti forlasita ĝis la 17-a jarcento, kiam korsikaj paŝtistoj ekloĝis tie.
Ankoraŭ maldense loĝata, la piemonta ministro Bogino okupis ĝin, en 1767, fare de armea taĉmento: tri jarojn poste naskiĝis la unua urba aglomeraĵo en Cala Gavetta kaj tiel, en dudek jaroj, estis signifa evoluo ĉie en la insularo.
La 23an de februaro 1793 la insulo devis alfronti la provon de invado de la franca armeo sub la ordono de junega korsika oficiro nomita Napoleono Buonaparte. Napoleono, provis surteriĝon kaj sukcesis okupante la insulon Santo Stefano; sed la sardoj kontraŭatakis lin kaj devigis lin retiriĝi kaj enŝipiĝi, ĝis la franca teamo devis rezigni pri la entrepreno.
Komence de la 19-a jarcento la insulo estis elektita kiel bazo por la blokado kontraŭ la francoj decidita de la angla admiralo Horatio Nelson.
En 1856 la insulo Caprera iĝis la hejmo de Giuseppe Garibaldi.
Klimato
[redakti]Eniri
[redakti]La insulo povas esti atingita ekskluzive per maro de Palaŭo, eĉ kun noktaj konektoj kaj maksimuma intervalo de unu horo. La horaroj, kiuj varias de sezono al sezono, estas aprobita per ordo de la loka Haveninstanco. La sekvantaj servoj funkciigas sur la Palaŭo - La Maddalena itinero:
- Delcomar - (Insulo Caprera, Insulo Santo Stefano, Insulo Maddalena), kiu ankaŭ funkciigas la noktan servon.
- Maddalena Lines (Caronte) - nur en la somera periodo.
Eniri avie
[redakti]Eniri trajne
[redakti]Eniri buse
[redakti]Transportiĝi
[redakti]Transportiĝi perpiede
[redakti]Publika transporto
[redakti]Transportiĝi aŭte
[redakti]Vidi
[redakti]
- Preĝejo de 'Santa Maria Maddalena'
- Preĝejo de la Triuno
- Preĝejo de Nia Sinjorino de la Paco
Lokoj de natura intereso
[redakti]
La Madaleno estas inkludita ene de la Nacia Parko de La Madalena Insularo, mara kaj surtera protektita areo de nacia intereso. Fama turisma feriejo, ĝi havas multajn strandojn en sia teritorio, kiel la fama rozkolora strando, plaĝo kun maksimuma mediprotekto situanta sur la insulo Budelli, fama. pro esti la scenejo de la filmo La Ruĝa Dezerto de Michelangelo Antonioni.
Lokoj de historia intereso
[redakti]
.jpg)
La insularo ankaŭ estas konata pro esti la lasta hejmo de la Heroo de la Du Mondoj Giuseppe Garibaldi kiu konstruis la faman "Blankan Domon" en Caprera, nun muzeodomo malfermita al publiko. Sur la loko eblas viziti la tombon kie ripozas la Generalo, simbola figuro de la Itala Nacia Releviĝo.
Fari
[redakti]
La turismo marborda kaj en la naturo, danke ankaŭ al la translima mara parko, representas sendube la estonteco de la insularo. La Madaleno estas tutmonde konata pro siaj plaĝoj kaj pro la klareco de siaj akvoj.
