Stelvio
| ||
 | ||
| Lando | Italio | |
| Regiono | Trentio-Sudtirolo | |
| Loĝantaro | 1.161 (2015) | |
| Alto | 1.310 | |
Stelvio (itale: Stelvio; germane: Stilfs) estas urbo en regiono Trentio-Sudtirolo en Italio.
Kompreni
[redakti]Ĝia loĝantaro estas preskaŭ tute germanlingva (98,46%); 1,54% itallingvaj; neniu ladina procento.
Historio
[redakti]Malmulte vizitata ĉar ĝi estis tro danĝera, ĝia teritorio estis tamen transirita de armeoj en la 15-a kaj 16-a jarcentoj.
Ĝia evoluo okazis en la unua duono de la deknaŭa jarcento kiam, inter 1820 kaj 1825, per dekreto de Francisko la 1-a de Aŭstrio estis konstruita la Stelvio-vojo, pro militaj celoj.
En Aprilo 1935 la Nacia Parko Stelvio (germane Stilfserioch Nationalpark) estis establita.
La arkitekturo de historia aŭ arta valoro estas preskaŭ ĉio de religia naturo, ĉefe konsistanta el etaj preĝejoj en la diversaj lokoj, kiel tiu konstruita sur la pasejo en 1938, apud la monumento starigita okaze de la centjariĝo de la konstruado de la vojo.
Ĝia municipa teritorio inkludas ankaŭ la vilaĝojn Gomagoi, Solda, Trafoi kaj la Stelviopasejo.
En Solda troviĝas novromanika preĝejo, dum la kapelo ĉe la fundo de la valo Trafoi devenas de la baroka epoko, kie staras la antikva sanktejo kiu verŝajne anstataŭis antaŭekzistanta didomo antaŭkristana.
Klimato
[redakti]Aliri
[redakti]
Aŭtovoja pagbudo ĉe la A22 Brennero en Bolzano.
Ĝin trairas la ŝtata vojo 38 dello Stelvio.
Aviadile
[redakti]
- Flughaveno Bolzano-Dolomiti - 6 km de la centro de Boceno
Malgranda regiona flughaveno kun planitaj flugoj al kaj de Lugano kaj Romo kun Etihad Regional (de Darwin Air). En certaj tempoj de la jaro, la kompanio Lauda Air ligas la urbon kun Vieno unufoje semajne. Luflugoj tamen estas pli multaj.
malfermita al publiko: 05.30–23.00; giĉeto malfermo: 06:00-19:00; enregistriĝo por flugoj el Boceno eblas nur de 1 horo ĝis maksimume 20 minutoj antaŭ la foriro
tel: +39 0471 255 255
- Verona Flughaveno - Sommacampagna
http://www.aeroportoverona.it/passeggeri_t5/
contatti@aeroportoverona.it
- Brescia Flughaveno - Konektoj kun la flughaveno de Breŝo estas garantiitaj per publika transporto per la bus/navetta. La haltejo en Breŝo situas ĉe la busstacidomo (numero 23), dum la flughaveno estas antaŭ la terminalo.
Trajne
[redakti]
Fervoja stacidomo en Spondigna ĉe la Merano linio - Malles Venosta
Buse
[redakti]
Moviĝi
[redakti]Perpiede
[redakti]Publika transporto
[redakti]Aŭte
[redakti]Vidi
[redakti]
- Gomagoi Fortikaĵo estas aŭstra fortikaĵo konstruita en 1859 por defendi la limojn de la imperio. Ĝi apartenas al la granda sistemo de aŭstraj fortikaĵoj ĉe la itala limo.
- La fortikaĵo staras sur la vojo, kiu kondukas de Prato allo Stelvio al la Stelviopasejo, tuj preter la urbo Gomagoi, je 1270 metroj super la marnivelo. Ĉi tiu fortikaĵo, kune kun "Fort Weisser Knott", "Fort Klein Boden" kaj aliaj pli malgrandaj fortikaĵoj, formis la "Gomagoi-baradon".
- Tiu speco de fortikaĵoj apartenas al la unua generacio de fortikaĵoj, t.e. tiuj konstruitaj al la fino de 1859.
- Ĝi estis parto de la Stelvio I Rayon Sektoro kaj estis celita imponi la invadantojn, prefere ol aresti ilin. La fortikaĵo fakte blokis la valon kiu ĉe tiu punkto estas tre mallarĝa, kun la rivereto unuflanke kaj la monto sur la alia.
- En la komenco la vojo pasis apud la konstruaĵo, sur la kontraŭa flanko de la rivereto, sed post la fino de la milito la fortikaĵo estis tranĉita en du partojn, ekde la nova vojo kondukanta al la Stelvia Pasejo. Ĝi estis utiligita kiel stokejo por firmao ANAS kaj spertis restarigon ekde 2012.
- Origine la fortikaĵo estis poziciigita nur ĉe vojflanko, kaj ĝi havis 180° vidon, kio permesis al ĝi teni sub kontrolo kaj la Stelviopasejon kaj la direkton de la vojo al la Val Venosta.
- Ĝi estis aranĝita sur du etaĝoj kaj havis sufiĉe eksterordinaran formon. Kompare kun la korpo dekstre, tiu maldekstre prezentis fortikigitan bildon, fakte la duonronda plano proponis 10 fendojn por la kanonoj sur la kurba muro. :Dekstre de la fortikaĵo estis minkampo.
La vilaĝo Solda (Sulden en la germana) je 1.906 m de alteco, estas konata vintra kaj somera turisma feriejo, situanta ĉe la piedoj de la Ortles-Cevedale montarmasivo, al kiu ĝi donas aliron per densa reto de vojetoj, funikularo (Sulden funikularo) kaj du seĝliftoj (Seggiovia dell'Orso kaj Seggiovia Pulpito). La konata montgrimpanto Reinhold Messner konstruis tie unu el la branĉoj de sia muzeo Muzeo de la Monto Messner, Ĉe la fino de la mondo, kaj enportis dekon da tibetaj jakoj.
